Elke vrijdag bekijk ik een willekeurige cryptocurrency en schrijf daar een eerlijke review over. Vrijdag is bij Bitcoinsaltcoins.nl omgedoopt tot Coin-review-vrijdag. Deze week heb ik besloten Tezos te bekijken. Dit is een zeer controversieel project. Van een zeer goede ICO, waar er miljoenen dollar werd opgehaald, tot het uitstellen van lancering, bevriezen van tegoeden en foute beslissingen van de bedenkers. Nu er een betanet is uitgekomen en de munt zijn weg heeft gevonden in de top 100, wordt het dus hoog tijd om eens goed naar Tezos te kijken. Ik beoordeel het blockchainplatform en de crypto op punten zoals: verleden, team, transparantie, roadmap, toekomst en activiteit op sociale media.
Disclaimer: Deze Tezos coin review is geen handelsadvies. Je kan het wellicht gebruiken bij je eigen onderzoek naar een munt. Bekijk altijd meerdere bronnen en bepaal zelf of Tezos jouw investering waard is.
ICO en geschiedenis van Tezos
De geschiedenis van Tezos is ongeveer anderhalf jaar oud, maar is nu al zeer controversieel. Je zou het kunnen vergelijken met een wilde achtbaanrit. Investeerders en geldschieters hebben meer dan eens kopzorgen gehad om dit project.
ICO van Tezos
De Tezos ICO werd gehouden tot 14 juli 2017. In totaal werd er meer dan 232 miljoen dollar opgehaald. Dit was zelfs tien keer meer dan de oprichters hadden verwacht. Veel mensen hadden vertrouwen in het project en het leek even alsof er niets mis kon gaan. Helaas was dat zeker niet het geval. De zaken liepen snel uit de hand en oprichters Arthur en Kathleen Breitman konden het niet meer aan.
Arthur en Kathleen Breitman
Alles gaat fout
De bedenkers hadden besloten om een Zwitserse bankrekening te openen, om daar hun activa te beheren. Zwitserland heeft namelijk een soepele bankwetgeving. Waar Arthur en Kathleen geen rekening mee hielden, is dat onder Zwitsers recht de raad van bestuur van een stichting de volledige controle heeft over alle activa van de stichting. De controle over al het ICO-geld kwam in handen van Johann Gevers. Hij probeerde al snel het project over te nemen. De Breitmans hebben, als reactie daarop, meer vier grote rechtszaken aangespannen tegen Gevers. De controle over de broncode van Tezos hebben zij altijd wel behouden, maar zonder het geld van de ICO, kon het Tezos-project niet starten.
Tokens bevroren
De investeerders van Tezos konden in die tijd ook niet bij de bezittingen. Tokens konden niet verhandeld of zelfs geclaimd worden. Het i internssant om te weten dat de XTZ-token in oktober 2017 op $1,66 werd genoteerd door Coinmarketcap. In juni stond de Tezos koers op $4,44, ook al kon niemand bij de gekochte tokens. Mede door de stijging van Ethereum en Bitcoin, was het opgehaalde kapitaal niet 232 miljoen dollar waard, maar 555 miljoen dollar.
Herwinnen van controle over het project
Na maanden vechten om Gevers uit het raad van bestuur te ontslaan, voegde Gevers zelf nog een bestuurslid toe om zo zichzelf aan de macht te houden. Dat was van korte duur en tegen het einde van februari had de hele stichtingsraad ontslag genomen, inclusief Gevers.
Dit was eindelijk de kans voor de Breitmans om controle over de ICO-fondsen terug te winnen. De hele community stond te trappelen om aan de slag te kunnen met dit project. Er werd een persbericht gelanceerd waarin werd vermeld dat de stichting en Tezos zich voor aan het bereiden waren om een tijdige lancering van het Tezos-netwerk te verzekeren.
Vier maanden lang geen nieuws
Na het persbericht en de belofte van een van de oprichters om de token zo snel mogelijk vrij te geven, was het stil. Er volgden meerdere maanden waarin de stichting, Tezos en de Breitmans niets naar buiten brachten. Beleggers en andere investeerders in het project voelden zich buitengesloten en sommigen werden zelfs woedend. Begrijpelijk, omdat het op dat moment erg goed ging met de cryptokoersen. Hun investeringen waren meer dan verdubbeld, maar ze konden er nog steeds niet bij.
Token wordt vrijgegeven
Ondanks beweringen dat er een gebrek aan technische vooruitgang was en dat mensen dachten dat de developers en medewerkers van het project niet uitbetaald konden worden, werd de token gelanceerd. Bijna een jaar naar de ICO richtte Tezos het testnet op. Tokens werden daarna snel vrijgegeven aan de vroege investeerders. Helaas volgde er al snel een verrassing.
Onverwachte KYC en AML registratie
Mensen die Tezos tokens in handen hadden kregen op 10 juni 2018 een onaangename verrassing. Via een persbericht kondigde Tezos aan dat gebruikers verplicht de KYC en AML registratie moesten voltooien. Er werd op sociale media en platforms zoals Reddit veel geklaagd over deze stap. Dit was namelijk niet nodig tijdens het investeren in de ICO. Veel mensen voelden zich wederom bedrogen door de oprichters.
En nu naar de toekomst kijken
Het verleden van Tezos is zeker niet prettig. Naar mijn mening zijn er teveel fouten gemaakt door mensen die er te weinig verstand van hebben. Toch is het Tezos gelukt om op 1 juli 2018 officieel te lanceren. De ontwikkelaars zijn nu druk bezig om de beloftes, die tijdens de ICO zijn gedaan, achter zich te laten. Veel vroege investeerders in het project hebben snel na vrijgave hun tokens gedumpt, waardoor de prijs met 50% daalde. Dit wordt gezien als een streep zetten onder het verleden en kijken naar de toekomst. Erg positief kan ik het verleden van dit project natuurlijk niet beoordelen.
Wat is Tezos?
Tezosis een unieke blockchain die vanaf het nulpunt is opgebouwd. Het was niet gebaseerd op andere blockchainprojecten, een fork van een andere blockchain of gewoon het direct kopiëren van een bestaand idee. Het doel van Tezos: Een blockchain maken die in staat is om nieuwe innovaties te integreren zonder een hard fork te riskeren die de gemeenschap zou kunnen verdelen.
Net als Ethereum is het mogelijk om op de Tezos-blockchain smart contracts (slimme contracten) te maken. Het is ontworpen om veilig, decentraal en toekomstbestendig te zijn. Consensus wordt bereikt door een gedecentraliseerd gemeenschap gestuurd consensusmechanisme. Het heeft op veel punten wel wat weg van Ethereum. In de onderstaande tabel kun je een vergelijking zien tussen de twee platformen en crypto.
Belangrijke kenmerken van het project
Hieronder kun je een opsomming lezen van de belangrijkste kenmerken van het project:
- Het netwerk bestaat uit:
- Network protocol
- Transaction Protocol
- Consensus protocol
- Tezos governance via consensus
- Smart contracts en verificatie
- Proof of Stake
Als je alle punten gedetailleerd wilt lezen, raad ik je aan om de whitepaper van het project te downloaden. Deze kun je op deze pagina vinden.
Hoe werkt Tezos?
Tezos werkt – net als veel andere blockchains – op dezelfde manier, maar wel met een belangrijk verschil. Dit verschil is als volgt:
Een ontwikkelaar stelt een wijziging of upgrade voor naar het Tezos-protocol. Als ze dit doen, kunnen ze ook een factuur bij het voorstel voegen en als de wijziging wordt goedgekeurd door de community, wordt toegevoegd aan een volgende upgrade, worden ze betaald in XTZ tokens. Dit heeft meerdere voordelen. Zo moedigt het ontwikkelaars aan om deel te nemen aan de ontwikkeling van Tezos en het decentraliseert ook het onderhoud en de ontwikkeling van het netwerk. Ontwikkelaars worden onmiddellijk uitbetaald als zij een goed idee aandragen. Ik vind dit een zeer goed systeem en Tezos heeft de afgelopen tijd bewezen dat het ook goed werkt. Hoe dit op lange termijn is, kan alleen de tijd uitwijzen.
Het Tezos ecosysteem
In de onderstaande afbeelding zie je waarin het ecosysteem van Tezos bestaat:
Het team achter het project
Op de officiële website van Tezos kan ik niets terugvinden over de teamleden. Ik ben afhankelijk van andere websites, zoals Crunchbase. Zij geven aan dat het huidige core-team bestaat uit 4 personen, waaronder de twee oprichters. Daarnaast werken ook Vincent Bernadoff, Bozman Çağdaş, Benjamin Canou en een team van andere ontwikkelaars aan het project. Ik had hier liever wat meer transparantie gezien. Belangrijkste adviseur is een van de machtigste mannen van Silicon Valley: Tim Draper. Hij stond ook achter de Breitmans in tijden dat het slecht ging. Voor de rest is er (te) weinig bekend over wie er precies meehelpt aan het core-project van Tezos.
Activiteit op sociale media
Tezos is niet heel erg actief op sociale media. Gemiddeld plaatsen zij eens in de paar dagen een update op bijvoorbeeld Twitter. Ze hebben wel veel volgers, zo heeft het Twitterkanaal bijna 40.000 volgers en Reddit 10.4k subscribers. Voor een project van deze grote is dat in orde, maar de activiteit op sociale media ben ik niet erg positief over.
Oprichter is positief
Hij noemt het een soort blockchain 3.0. Bekijk de meest recente presentatie van de oprichter:
Toekomst Tezos en eindconclusie (review)
