De oorlog in Oekraïne is in de kern natuurlijk een militair conflict. Toch hebben de Russische tanks en pantserwagens die nu de Donbas proberen te veroveren, ook een economisch effect. Crypto is een goed voorbeeld van de rol die de financiële wereld speelt in een militair conflict – en hoe de betrokken partijen er gebruik (en misbruik) van maken. Net zoals Westerse landen hun financiële slagkracht als wapen inzetten in het conflict, gebruiken zowel Russen als Oekraïners crypto om hun positie te versterken.
Crypto in Oekraine en Rusland
Cryptocurrency heeft zowel in Oekraïne als Rusland een lange geschiedenis. Naar schatting ligt de totale waarde van cryptocurrency in Rusland alleen al rond de 200 miljard dollar, wat zo’n 12 procent van het wereldtotaal is. Ook in Oekraïne is interesse in deze alternatieve valuta’s wijdverspreid. Inmiddels worden donaties vanuit het buitenland voor de Oekraïense zaak zelfs in cryptocurrency geaccepteerd. Bovendien kennen zowel Rusland als Oekraïne een sterke IT-industrie, waar veel gezaghebbende tech-magnaten vandaan komen.
Rol cryptocurrency in crisis
De rol die cryptocurrency speelt in de crisis rondom Oekraïne is tweeledig. Aangezien Oekraïne nog steeds is aangesloten op de mondiale valutamarkt, en miljardensteun krijgt in euro’s en dollars, is het belang van crypto voor het functioneren van de economie momenteel nog relatief beperkt. De rol van crypto in de oorlog is vooral te zien aan de Russische kant. Hier worden Bitcoin en andere cryptomunten bijvoorbeeld gebruikt om de Westerse sancties te ontlopen, of het effect ervan te verzwakken.
Voor Russen is het momenteel namelijk erg moeilijk om met roebels buitenlandse valuta zoals de euro of dollar te kopen. Dat is ook de bedoeling van het sanctiebeleid: Rusland economisch gezien zo veel mogelijk isoleren. Cryptocurrency vormen hier echter een sluiproute waarmee Russen toch aan de wurggreep van de sancties kunnen ontsnappen. Crypto’s worden immers verhandeld binnen een gedecentraliseerd systeem, zonder toezicht van centrale banken. Door in te zetten op crypto’s kunnen Russen hun vermogen daardoor alsnog beschermen – en gedeeltelijk toegang houden tot Westerse markten. Ook het minen van crypto’s (met energie die wordt gekocht door Westerse landen) is een manier om alsnog aan de sancties te ontsnappen.
Voordelen crypto in crisistijden
De voordelen van crypto liggen vooral in het gedecentraliseerde karakter van deze valutavorm. Transacties kunnen snel afgehandeld worden, zonder directe tussenkomst van een centrale bank. In crisissituaties kan die flexibiliteit voordelig uitpakken, bijvoorbeeld voor donaties aan het Oekraïense leger en de overheid. Voor beleggers kunnen cryptomunten een manier zijn om dalende aandelenkoersen te compenseren – en hun vermogen tegen inflatie en lage rentes te beschermen. Dit laatste is echter wel een tweesnijdend zwaard.
Nadelen crypto in crisistijden
Het grootste nadeel van crypto is namelijk de huidige volatiliteit. Zelfs cryptomunten zoals Bitcoin en Ethereum, waarvan inmiddels wordt gezegd dat ze zich een beetje als ‘’tech-aandelen’’ gedragen, blijven niettemin zeer volatiel. De sterke fluctuaties in de waarde van crypto maken het momenteel ongeschikt voor een bredere, en meer geaccepteerde positie in de (mondiale) economie. De waarde van de dollar, en de waarde van een materiaal als goud, ligt immers vooral in de relatieve stabiliteit. Zowel beleggers als gewone consumenten willen hun geld uitdrukken in iets dat niet te snel zijn waarde verliest. Aan die eis kan crypto op dit moment nog niet voldoen.
